Het inzetten van het sociaal netwerk van GGZ-cliënten die gebruik maken van Functional Assertive Community Treatment (FACT), is iets waaraan je als professional veel kunt hebben, zo stelt GZ-psycholoog Otto Has. “Voor elk levensgebied is er wel een instantie, een groep of een persoon die ondersteuning biedt. Dat leidt vaak tot een onoverzichtelijke, onsamenhangende en ontoegankelijke situatie. Bovendien zie je in de praktijk dat, hoe meer hulpverleners er aanwezig zijn in het leven van een cliënt, hoe meer die hulpverleners achterover leunen en naar elkaar kijken”. FACT brengt daarin verandering door gecoördineerd en vanuit een breed samengesteld multidisciplinair team met cliënten te werken, maar ook door het sociaal netwerk van de cliënt te mobiliseren. “De C van FACT staat tenslotte voor ‘community’: gemeenschap. FACT wordt dus niet alleen aangeboden binnen, maar ook steeds vaker met gebruikmaking van de lokale gemeenschap”, aldus Has. In de verschillende fases die een burger met psychiatrische problematiek doorloopt, speelt het sociaal netwerk volgens hem dan ook verschillende rollen.
Ontregeling
Het sociaal netwerk van een cliënt kan in de zogeheten ontregelingsfase ingezet worden. Deze fase wordt gekenmerkt door een crisis, dreigende terugval, toenemende symptomen van de psychische aandoening of drugsgebruik. De rol van het sociaal netwerk van de cliënt is dan met name om informatie te geven aan hulpverleners. Deze informatie kan vaak het verschil maken tussen goede preventie en verdere ontregeling, zeker wanneer een cliënt zelf de neiging heeft om zich niet te melden wanneer het met hem of haar de verkeerde kant op gaat.
Behandeling
Ook in de behandeling van psychiatrische aandoeningen is een rol weggelegd voor het sociaal netwerk van de cliënt. Met name het maken van de transfer naar het dagelijks leven van wat de patiënt gedurende therapie of psycho-educatie heeft geleerd, is een belangrijke taak voor het sociaal netwerk van de GGZ-cliënt. Het kan ook een stap verder gaan. Door mensen in de directe omgeving van de cliënt goede instructies te geven, kunnen zij als een soort “mede-behandelaar” functioneren. Ook zijn zij als geen ander in staat om de cliënt en de professionals feedback te geven over de impact die de cliënt, diens gedrag en het ziektebeeld hebben op de sociale omgeving.
Herstel door sociaal netwerk
De meest cruciale rol voor het sociaal netwerk is echter gelegen in de herstelfase. “Deze fase draait voor de cliënt immers om het herwinnen van de greep op het eigen leven. Het toewijzen en helpen dragen van verantwoordelijkheden, het geven van hoop en het aan de cliënt geven van een gevoel van bekwaamheid zijn zaken die bij uitstek door mensen uit het sociaal netwerk gedaan kunnen worden”.
Tenslotte waarschuwt Has dat het in de praktijk moeilijk blijkt om resultaten blijvend en zelfdragend te maken. “Veel resultaten zijn te danken aan een kartrekker. Dat kan zowel een professional als iemand uit het sociaal netwerk van de cliënt zijn. Zolang er maar continuïteit is”.
Interessant artikel? Blijf op de hoogte door u aan te melden voor onze gratis nieuwsbrief.