Op grond van afspraken tussen het IPO en het Rijk zijn BJZ Haaglanden en Jeugdformaat in 2011 een pilot gestart om 100 trajecten ambulante jeugdzorg zonder indicatie versneld in te zetten. Deze aanpak bleek volgens een evaluatie van BJZ en Jeugdformaat succesvol.

Doel van de pilot was om beide betrokken instellingen beter aan te laten sluiten op de bestaande lokale zorgstructuren en de route naar de inzet van de geïndiceerde ambulante jeugdzorg op een snellere wijze vormgeven. Bij die gezinnen waar professionals samen met de medewerker van Bureau Jeugdzorg tot het oordeel komen dat een vorm van ambulante hulp nodig en passend is, wordt door de medewerker van BJZ een akkoord gegeven.

De route Ambulante Hulp zonder Indicatie (AHzI) is bedoeld voor de lichtere vormen van ambulante hulp, waarbij het gaat om jeugdigen en/of gezinnen met een lichte tot gemiddelde problematiek en de veiligheid van de jeugdige niet in het geding is. Het beoordelen van de veiligheidssituatie gebeurt in onderling overleg tussen Bureau Jeugdzorg en Jeugdformaat. Bureau Jeugdzorg verricht de analyse en screening. De hulptrajecten lopen in het algemeen niet langer door dan een half jaar.

Via de werkwijze AHzI zijn mogelijkheden gecreëerd tot een snellere inzet van hulp door het wegvallen van de periode van het opstellen van indicatiebesluiten. Met name ouders met een enkelvoudige opvoedvraag krijgen sneller hulp.

Jeugdzorg zonder indicatie

De 134 trajecten die gedurende de projectperiode gestart zijn in de Haaglandse gemeenten, begonnen op basis van aanmeldingen in het CJG en/of het Zorgadviesteam. Bureau Jeugdzorg maakt bij de reguliere screening gebruik van een Gestructureerde Checklist Toegang (GCT) en komt aan de hand daarvan tot een besluit over een passend hulpaanbod. Voor de werkwijze AHzI is afgeweken van de regel ten aanzien van een volledig ingevuld GCT. De informatie die bij aanmelding aanwezig is blijkt voldoende om een goede eerste inschatting te kunnen maken voor de inzet van AHzI. Voor een gedegen besluitvorming op grond van minder informatie geldt als voorwaarde dat er betrokkenheid van BJZ en de zorgverlener noodzakelijk is bij het beoordelen van de informatie, evenals overleg gedurende de inzet van de hulp. Zo kunnen eventuele noodzakelijke aanvullingen / wijzigingen in de situatie van het kind alsnog meegewogen worden. De verantwoordelijkheid van Bureau Jeugdzorg om voor een volledige screening en indicatie te kiezen wanneer de casuïstiek dit bij aanmelding vereist, blijft bestaan. Deze cases zijn dan uitgesloten van jeugdzorg zonder indicatie. Tijdens de pilot was dit in 10 situaties het geval.

Wennen aan beknopte intake

In de startfase van de pilot moesten medewerkers van Bureau Jeugdzorg wennen aan het idee om te werken met minder informatie dan gebruikelijk. Naarmate er meer duidelijke afspraken ten aanzien van de veiligheidssituatie van het kind gemaakt werden en er steeds vaker in een breder team is overlegd, werd de werkwijze AHzI voor Bureau Jeugdzorg steeds beter werkbaar. Als resultaat van de pilot werken Bureau Jeugdzorg en Jeugdformaat steeds beter en sneller samen met het lokale veld om de cliënten van een passend en snel hulpaanbod te voorzien.

Resultaten

Het doel was dat 80% van de cliënten die hulp ontvangen via inzet van jeugdzorg zonder indicatie hiermee afdoende wordt geholpen. Met andere woorden, deze cliënten hebben terecht geen zwaardere hulp nodig gekregen. Deze doelstelling is ruimschoots gehaald. 15,6% van de cliënten had echter wel zwaardere hulp nodig.

Ook geschikt voor zwaardere problematiek

BJZ en Jeugdformaat menen dat het versneld inzetten van jeugdzorg zonder indicatie in de vorm van ambulante hulp ook geschikt kan zijn voor cliënten waarbij sprake is van zwaardere problematiek en/of veiligheidsrisico’s op grond waarvan een indicatiebesluit voor de hand ligt. Voor cliënten waarbij twijfels bestaan of een indicatiebesluit nodig is, kan de snelle inzet van ambulante hulp volgens beide organisaties een eerste uitkomst bieden. Bureau Jeugdzorg kan hierdoor ook in samenwerking met de zorgaanbieder die ambulante hulp verleent eerder inspelen op de veiligheidsrisico’s voor de jeugdige en het gezin. Bureau Jeugdzorg maakt de probleemanalyse dan mede op grond van de gegevens die het direct krijgt teruggekoppeld van de ambulante zorgverlener. Door deze geïntensiveerde samenwerking kan Bureau Jeugdzorg beter escalaties en wellicht een mogelijke toeleiding naar zwaardere vormen van zorg voorkomen.

Standaard werkproces

Voor het vervolg van de inzet van jeugdzorg zonder indicatie is een standaard werkproces opgesteld dat in een dag doorlopen kan worden. De toeleiding van Bureau Jeugdzorg is zo selectief gericht dat Jeugdformaat binnen een week de hulp in kan zetten.

Interessant artikel? Blijf op de hoogte door u aan te melden voor onze nieuwsbrief.